فضائل پیامبر صلی الله علیه و آله و سلم

بسم الله الرحمن الرحیم

فضائل پیامبر صلی الله علیه و آله وسلم

على بن ابراهیم قمى رحمه الله از امام صادق علیه السلام نقل کرده است:

ابلیس (لعنت خدا بر او باد) نزد حضرت موسى علیه السلام آمد در حالی که او به مناجات با پروردگار مشغول بود، فرشته اى از فرشتگان گفت: واى بر تو چه امیدى نسبت به او دارى و او در حال مناجات با خداوند است؟

گفت: همان امیدى که به آدم داشتم و او در بهشت ساکن بود.

و از آنچه خداوند به حضرت موسى علیه السلام فرموده اینست که:

اى موسى، نماز را قبول نمى‏ کنم مگر از کسى که براى عظمت من فروتنى داشته باشد، و قلب او خوف مرا در برداشته باشد، روزش را به یاد من سپرى کند و در حالی که اصرار و پافشارى به خطا و گناه دارد شب نکند، و حقّ ‏اولیاء و دوستان مرا بشناسد.

حضرت موسى عرض کرد: آیا مقصودت از اولیاء و دوستانت، حضرت ابراهیم، اسحاق و یعقوب است؟

فرمود: آنها از اولیاى من مى‏ باشند ولى مقصود من آن کسى است که بخاطر او آدم و حوّا را آفریدم و بهشت ودوزخ را خلق کردم.

عرض کرد: اى پروردگار من، او را معرّفى کن.

فرمود: او محمّد و نام دیگرش احمد است، اسم او را از اسم خودم مشتق کردم، زیرا من محمودم و او محمّد است.

موسى عرض کرد: پروردگارا، مرا از امّت او قرار بده.

فرمود: یا موسى، أنت من اُمّته إذا عرفته وعرفت منزلته ومنزلة أهل بیته، إنّ‏مثله ومثل أهل بیته فیمن خلقت کمثل الفردوس فی الجنان، لاینتثر ورقها ولایتغیّر طعمها.

اى موسى، اگر او و مقام و مرتبه‏ اش را و نیز مرتبه و مقام اهل بیتش را بشناسى تو از امّت ‏او خواهى بود. مثَل او و مثل اهل بیت او در میان مخلوقات من، مثل فردوس در میان بهشت‏ است، برگهاى آن نمى ریزد و طعم آن تغییر نمى‏ کند (همواره ثابتند و هیچگاه دچار لغزش وانحراف نمى‏ شوند).

کسى که آنها را بشناسد و به حقّ آنها معرفت داشته باشد در مواضع جهل و نادانى براى او علم و دانش و درجاى ظلمت و تاریکى برایش نور و روشنائى قرار مى‏ دهم، قبل از اینکه مرا بخواند او را اجابت کنم و قبل از اینکه ازمن درخواست کند به او عطا کنم.

اى موسى، وقتى دیدى فقر و تنگدستى به تو روى آورده، بگو: مرحبا به علامت بندگان صالح، و وقتى دیدى‏ مال و ثروت به تو روى آورده، بگو: این بر اثر گناهى است که عقوبت آن پیشى گرفته است.

اى موسى، دنیا مکان عقوبت است، آدم را در آن عقوبت کردم و وقتى خطا کرد کیفر دادم. دنیا و آنچه در آن‏است جز آنچه را که براى من باشد و به من مربوط باشد مورد لعن خود قرار دادم.

اى موسى، بندگان صالح در دنیا به مقدار معرفت و شناختى که نسبت به آن داشتند زهد ورزیدند و بى رغبتى‏ به آن نشان دادند، و دیگران به اندازه جهالت و نادانى ایشان نسبت به آن، میل و رغبت به آن پیدا کردند، و هیچ یک‏از مخلوقاتم آن را بزرگ نشمرد و من چشم او را به آن روشن کنم، و هیچ کس آن را کوچک نشمرد مگر اینکه او را ازآن بهره مند کردم.

   سپس امام صادق علیه السلام فرمود:

اگر مى ‏توانید کارى کنید که شما را نشناسند آن کار را انجام دهید، و ضررى نمى‏ کنید اگر مردم شما را مدح و ثنا نکنند، و براى شما هیچ اشکالى ندارد مردم شما را سرزنش کنند در حالى که نزد خداوند مورد مدح و ستایش قرارگیرید. همانا امیرالمؤمنین علیه السلام فرموده است:

لا خیر فی الدنیا إلاّ لأحد رجلین: رجل یزداد کلّ یوم إحساناً، ورجل یتدارک‏ منیته بالتوبة، وأنّى له بالتوبة، واللَّه لو سجد حتّى ینقطع عنقه ما قبل اللَّه منه إلّا بولایتنا أهل البیت.

خیرى در دنیا جز براى دو نفر نیست: یکى آنکه هر روز احسان جدیدى به خوبى‏ هایش‏ زیاد کند، و یکى آنکه گذشته ‏اش را با توبه جبران کند، و کجا مى‏ تواند توبه کند؟ بخدا قسم ‏اگر سجده کند بحدّى که گردنش جدا گردد خداوند از او نمى ‏پذیرد مگر ولایت ما اهل بیت‏ را داشته باشد.

آگاه باشید، کسى که حق ما را بشناسد و امید پاداش و ثواب در مورد ما داشته باشد به مقدار خوراکش - پنج سیر- در هر روز، و آنچه عورت او را بپوشاند و سرّ او را پنهان کند (کنایه از خانه اى که سقف داشته باشد) خشنود باشد، وایشان با این وصف خائف و مضطرب باشند.(1)

مؤلّف رحمه الله گوید: فیض قدس سره این روایت را نقل کرده و در آخر روایت ‏این اضافه را آورده است:

دوست دارند که بهره و نصیب آنها از دنیا این مقدار باشد، و خداى تبارک و تعالى آنها را در قرآن چنین توصیف‏ نموده است:

«الَّذینَ یُؤْتوُن ما آتوُا وَقُلُوبُهم وَجِلَة»(2) «آنانکه آنچه وظیفه بندگى است بجاى ‏آورده و باز دلهایشان ترسناک است».

آن عملى را که آورده اند و انجام داده اند چیست؟

فرمود: اطاعت پروردگار با محبّت و ولایت، و ترسانند از آنکه پذیرفته نشود، و بخدا قسم ترس آنها ترس از این‏ نیست که آیا راه صحیح پیموده اند یا نه؟ بلکه ترس آنها از این است که مبادا در محبّت و اطاعت ما کوتاهى کرده ‏باشند.

سپس فرمود: اگر مى‏ توانى از خانه ات خارج نشوى، خارج نشو، زیرا وقتى بیرون رفتى بر تو واجب مى‏ شود غیبت نکنى، دروغ نگوئى، حسد نورزى، سستى و تنبلى نکنى، خودنمائى و ظاهرفریبى نکنى، و به مردم خدعه ونیرنگ نزنى.

بعد فرمود: بهترین عبادتگاه مسلمان خانه او است، در آن مى تواند چشم، زبان، تمایلات و اعضاء شهوانى خودرا حفظ کند.

کسى که در دل به نعمت خدا پى ببرد و آن را بشناسد سزاوار زیادى نعمت از طرف پروردگار مى‏گردد قبل ازآنکه شکر آن نعمت را بر زبان جارى کند، و کسى که خود را از دیگرى برتر بپندارد از متکبّرین است.

عرض کرد: فضل و برترى خود را در عافیتى که نصیب او شده مى‏ بیند، زیرا او را در حال ارتکاب معاصى ‏مشاهده مى‏ کند.

فرمود: هیهات، چه بسا گناه او را خدا بیامرزد و تو را براى حساب نگهداشته باشند، آیا قصّه ساحران موسى را نخوانده ‏اى؟

سپس فرمود: چه بسیارند اشخاصى که بخاطر نعمتى که پروردگار به آنها عنایت کرده دچار غفلت و غرور شده ‏اند، و چه بسیارند کسانى که به خاطر پوشش الهى غافلگیر شده اند، و چه بسیارند کسانى که ثنا و مدح مردم آنها رادچار عجب کرد. سپس فرمود:

إنّی لأرجو النجاة لمن عرف حقّنا من هذه الاُمّة إلاّ لأحد ثلاثة: صاحب ‏سلطان جائر وصاحب هوى فاسد، والفاسق المعلن.

من امید نجات دارم براى کسانى از این امّت که حقّ ما را مى‏ شناسند مگر براى سه طایفه: آنها که سلطنت ظالمانه دارند، و آنها که داراى هواها و خواهشهاى فاسدند، و کسى که علنى‏و آشکارا زشتیها را مرتکب مى‏ شود.

سپس این آیه را تلاوت فرمود: «قُلْ إنْ کُنْتُم تُحِبُّونَ اللَّه فَاتَّبِعُونی یُحْبِبْکُم اللَّه»(3) «بگواگر خدا را دوست دارید از من پیروى کنید تا خدا شما را دوست داشته باشد».

بعد فرمود: اى حفص، محبّت و دوستى برتر از خوف و ترس است. سپس فرمود: واللَّه ما أحبّ اللَّه من‏أحبّ الدنیا ووالى غیرنا، ومن عرف حقّنا وأحبّنا فقد أحبّ اللَّه تبارک وتعالى.

به خدا قسم ؛ کسى که محبّت دنیا داشته و ولایت غیر ما را بپذیرد دوستى خدا را نخواهد داشت، و کسى که حقّ ما را شناخته و ما را دوست داشته باشد خداى تبارک و تعالى رادوست دارد.

در این هنگام شخصى گریه کرد، حضرت فرمود: آیا گریه مى‏ کنى؟ اهل آسمان و زمین اگر همگى ناله و زارى ‏کنند در پیشگاه پروردگار که ترا از آتش نجات دهند و داخل بهشت کنند شفاعت آنها در مورد تو پذیرفته نمى شود.

سپس فرمود: اى حفص، همواره بدنبال باش و خودت را در رأس امور قرار نده (به دنبال ریاست طلبى نباش).

اى حفص، پیغمبر اکرم صلى الله علیه وآله وسلم فرموده است: کسى که از خدا ترسید، زبان او از کار افتاد.

بعد فرمود: حضرت موسى بن عمران علیه السلام روزى اصحابش را موعظه مى ‏فرمود یکى از آنها برخاست و پیراهن‏ خود را شکافت، پروردگار متعال به حضرت موسى پیغام فرستاد: به این بنده ما بگو: پیراهن خود را نشکافد قلب خودرا براى ما باز کند (تا گفتار ما و مواعظ ما در آن جاى بگیرد).

سپس فرمود: موسى بن عمران علیه السلام از کنار یکى از اصحابش گذشت و او در سجده بود، بعد از انجام کارش‏ برگشت و هنوز او در حال سجده بود، فرمود: اگر حاجت تو در دست من بود آن را برآورده مى کردم. از طرف پروردگاربه او خطاب شد:

یا موسى، لو سجد حتّى ینقطع عنقه ما قبلته حتّى یتحوّل عمّا أکره إلى ما أحبّ. اى موسى، اگر سجده ‏اش را بقدرى طولانى کند که گردنش جدا گردد او را نمى‏ پذیرم‏ تا فکر و قلبش را از آنچه مورد اکراه و ناخشنودى من است به آنچه آن را دوست دارم تغییر دهد.(4)

پی نوشت :

1) تفسیر قمى: 243/1، معانى الأخبار: 20، امالى صدوق: 764 ح 2 مجلس 95، الکافى: 456/2 ح 15،المحاسن: 224/1 ح 142، تحف العقول: 490، جواهر السنیّة: 59 و 286. بحار الأنوار: 338/13 ح 14، و آن‏را در ج: 267/26 ح 1 به نقل از  تفسیر قمى و معانى الأخبار، و در ج: 360/16 ح 60 به نقل از معانى الأخبار- تا این فرمایش امام علیه السلام «به او عطا مى‏ کنم پیش از آنکه از من درخواست کند» - نقل کرده است.

2) سوره مؤمنون، آیه 60.

3) سوره آل عمران، آیه 31.

4) الوافى: 265/26 ح 1، به نقل از کافى: 128/8 ح 98.

منبع :

کتاب قطره ای از دریای فضائل اهل بیت علیهم السلام

جلد اول

بخش مناقب پیامبر اکرم صلی الله علیه و آله و سلم

روایت سوم